Department of English

Faculty of Arts, Chulalongkorn University


 

 

Informative Text (Thai-English) Discussion

The translations given on this page are neither comprehensive nor definitive. They are here to give you an idea of the range of possibilities and to spark discussion. Suggestions and comments are welcome.


 

Translate the following into English.

วัด พระธาตุหริภุญชัย ตั้งอยู่ใจกลางเมืองลำพูน สร้างขึ้นราว พ.ศ. 1440 สมัยพระเจ้าอาทิตยราชเป็นกษัตริย์ครองเมืองหริภุญชัย ตามตำนานกล่าวว่า เมื่อครั้งที่พระพุทธเจ้าเสด็จมายังชุมชนที่อยู่ของชาวเม็ง  ทรงฉันลูกสมอจีนที่ชาวลัวะนำมาถวาย  เมื่อเสวยแล้วทรงทิ้งเมล็ดสมอลงบนพื้นดิน จากนั้นมีพุทธพยากรณ์ว่า ต่อไปจะมีผู้มาสร้างเมือง ณ สถานที่แห่งนี้และตั้งชื่อว่า “หริภุญชัยนคร” และหลังจากที่พระองค์ปรินิพพานแล้ว จะมีพระบรมสารีริกธาตุมาประดิษฐานอยู่ ณ ที่นี่ด้วย

สิ่งก่อสร้างที่สำคัญที่สุดของวัดนี้คือ พระธาตุหริภุญชัย อันเป็นที่บรรจุพระเกศาของพระพุทธเจ้า องค์พระธาตุนี้แต่เดิมสร้างเป็นเจดีย์สี่เหลี่ยม ต่อมาเมื่อพญามังรายตีได้เมืองหริภุญชัยได้โปรดให้ก่อเจดีย์ทรงกลมมีความสูง 35 เมตร ครอบทับเจดีย์องค์เดิม และปิดเจดีย์ด้วยแผ่นทองทั้งองค์ โดยบนยอดเจดีย์ได้ต่อเติมฉัตร 9 ชั้น ในปีพ.ศ. 1986 พระเจ้าติโลกราชได้โปรดให้บูรณะเจดีย์ส่วนที่ชำรุดให้อยู่ในสภาพดีดังเดิม

ใน วันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 6 หรือวันวิสาขบูชาของทุกปี  ซึ่งเป็นวันที่พระพุทธเจ้าประสูติ ตรัสรู้และปรินิพพาน  ชาวลำพูนจะร่วมใจกันบริจาคเงินเพื่อจัดงานประเพณีสรงน้ำพระธาตุหริภุญชัย  ถือเป็นงานสมโภชที่สำคัญและเก่าแก่ของจังหวัดลำพูน












  
    

Translation 1: Grammar-Translation Method


วัดพระธาตุหริภุญชัย ตั้งอยู่ใจกลางเมืองลำพูน

Wat Phra That Hariphunchai is situated in the Lamphun city center.

 

สร้างขึ้นราว พ.ศ. 1440 สมัยพระเจ้าอาทิตยราชเป็นกษัตริย์ครองเมืองหริภุญชัย

It was built around the year 897 when King Athitayarat ruled Hariphunchai.

 

ตามตำนานกล่าวว่า เมื่อครั้งที่พระพุทธเจ้าเสด็จมายังชุมชนที่อยู่ของชาวเม็ง

Legend has it that when Lord Buddha traveled to the Meng community,

 
ทรงฉันลูกสมอจีนที่ชาวลัวะนำมาถวาย

he ate the Chinese white olives that the Lua people had given to him.

 

เมื่อ เสวยแล้วทรงทิ้งเมล็ดสมอลงบนพื้นดิน จากนั้นมีพุทธพยากรณ์ว่า

After eating them, he dropped the pits on the ground and gave a prophecy:

 

ต่อไปจะมีผู้มาสร้างเมือง ณ สถานที่แห่งนี้และตั้งชื่อว่า “หริภุญชัยนคร”

there will be a person come to build a city in this place and call it Haribhunjayanakara,

 
และหลังจากที่พระองค์ปรินิพพานแล้ว จะมีพระบรมสารีริกธาตุมาประดิษฐานอยู่ ณ ที่นี่ด้วย

and that after his parinirvana, his body relics will be enshrined here.

 

สิ่งก่อสร้างที่สำคัญที่สุด ของวัดนี้คือ พระธาตุหริภุญชัย อันเป็นที่บรรจุพระเกศาของพระพุทธเจ้า

The most important structure of this temple is the Phra That Hariphunchai which houses the hair relic of Buddha.

 

องค์พระธาตุนี้แต่เดิมสร้างเป็นเจดีย์สี่เหลี่ยม  ต่อมาเมื่อพญามังรายตีได้เมืองหริภุญชัย

This stupa was originally built as a square pagoda. Later, when King Mang Rai took Hariphunchai,

 

ได้โปรดให้ก่อเจดีย์ทรงกลมมี ความสูง 35 เมตร ครอบทับเจดีย์องค์เดิม

he had a circular stupa, 35 meters high, built over the original one,

 

และปิดเจดีย์ด้วยแผ่นทองทั้งองค์ โดยบนยอดเจดีย์ได้ต่อเติมฉัตร 9 ชั้น

and had the entire stupa covered in gold-leaf. On the spired top, he had the addition of a nine-tiered umbrella installed.

 

ในปีพ.ศ. 1986 พระเจ้าติโลกราชได้โปรดให้บูรณะเจดีย์ส่วนที่ชำรุดให้อยู่ในสภาพดีดังเดิม

In 1443, King Tilokraj had renovation done to deteriorated parts of the stupa so that they are restored to their former good condition.

 

ในวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 6 หรือวันวิสาขบูชาของทุกปี

On the full moon of the sixth Thai lunar month, or Visakha Puja Day, of every year,

 

ซึ่งเป็นวันที่พระพุทธเจ้าประสูติ ตรัสรู้และปรินิพพาน

which is the date of the Buddha's birth, enlightenment, and complete nirvana,

 

ชาว ลำพูนจะร่วมใจกันบริจาคเงินเพื่อจัดงานประเพณีสรงน้ำพระ ธาตุหริภุญชัย

Lamphun people will donate money to hold a Phra That Hariphunchai bathing ceremony,

 

ถือ เป็นงานสมโภชที่สำคัญและเก่าแก่ของจังหวัดลำพูน

considered an important and old celebration of Lamphun Province.

 

Annotation
"ชื่อจังหวัด อำเภอ เขต และแขวง (Changwat, Khet and Amphoe Directory)," สำนักงานราชบัณฑิตยสภา, ๑๔ ส.ค. ๒๕๖๒, หน้า ๑๗๙.
จังหวัดลำพูน – Changwat Lamphun


"กาน้า, สมอจีน," การรับรองพืชที่ปลูกในประเทศไทยเป็นพืชที่ไม่ได้รับการตัดต่อสารพันธุกรรม พ.ศ. ๒๕๔๓, กรมวิชาการเกษตร, ๒๓ ส.ค. ๒๕๔๓.
ชื่อไทย : กาน้า, สมอจีน
Common Name: Chinese white olive
Family: Burseraceae
Scientific Name: Canarium album Blanco.
 
 
"Buah Ca-na, Chinese White Olive," National Parks Board, Singapore Government, 24 Jun. 2021.
Scientific name: Canarium album
Common name: Buah Ca-na, Chinese White Olive


Nithi Sthapitanonda, "Pagoda," Architecture of Lanna, Chiang Mai U, 2016, p. 70.
Each part of chedi has a balanced geometric plan, including circular, square, and polygonal shapes.

The term "chetiya" is used in Lanna legends and ancient inscriptions. It came from Pali and Sanskrit language that referred to object, place, or respectful person. It is called "Chedi" in Thai or "That."



 

 

Translation 2: Sample for Discussion


Established in the year 1097, when King Arthitayarat ruled over Haripulchai city, Wat Phra That Haripunchai is in the center of Lampoon. According to legend, when Lord Buddha arrived at the Meng people's community, he hate a Chinese Olive offered by a Lua. Then he discarded the pit on the ground. He forecast that later a city would be founded there and named "Haripunchai Nakorn" and that after he had attained Nirvana, his relics would also be displayed in the new city.

The most important structure of this temple is Phra That Haripunchai, which houses the Buddha's hair. it was originally in the shape of a pagoda. Later when king Mungrai conquered the city of Haripunchai, he ordered the construction of a 35-meter-tall stupa on top of the existing pagoda. In addition, the entire chedi was gilded with gold and topped with a 9-tiered royal umbrella. In the year 1443, King Tilokaraj ordered the restoration of some run-down parts of the chedi. On every full moon night of the 6th month of every year, generally known as Visakabucha day--the day that Lord Buddha was born, attained enlightenment and reached nirvana--Lampoon people will contribute money to the running of the Haripunchai bathing rite festival, one of Lampoon's important and traditional celebrations.

 


  

Translation 3: Sample for Discussion


Phra That Hariphunchai Temple in the heart of Lamphun Province was built in 897 CE when King Adityaraja ruled Hariphunchai. Legend has it that when Buddha visited the Meng village, he ate some Chinese white olives that the Lua people had given him and dropped the seeds on the ground, saying that a city would be built in this place and named Haribhunjayanakara, and that after his death, his body-relic would be held there.

The most significant architectural feature of this temple is Phra That Hariphunchai, housing the Buddha’s hair relic. It was first constructed as a sided chedi but later, after King Mengrai took the city, he had a 35-meter high round one built over the original and covered it in gold leaf. At the top, a nine-tiered crowning umbrella was installed. In 1443 King Tilokraj had the deteriorating sections renovated and restored.

Each full moon of the sixth Thai month, or Visakha Puja Day marking the Buddha’s birth, enlightenment and decease, Lamphun residents pool money to host a bathing ceremony for the Phra That, a meaningful and long-running celebration of the province.



 

 

 

Reference

 


 

Discussion

 



 

Vocabulary and Grammar



 

Links



 




 


Home  |  Translation Resources  |  English Help  


Last updated November 30, 2021